تحول و ارتقا مبانی نظری معماری و شهرسازی همواره یکی از مطالبات جدی اساتید و دانشجویان کشور در سالهای اخیر بوده است. البته در این زمینه سه رویکرد عمده وجود دارد: پذیرش مبانی نظری متداول، کنار گذاشتن کامل مبانی نظری متداول و جایگزین نمودن آموزه‌های نقلیِ اسلامی با مبانی نظری موجود، بازنگری مبانی نظری و طبقه‌بندی آن بر اساس جهان‌بینی اسلامی. با این وصف، لازم است رویکرد سوم که اولا از مرحله شعار عبور کرده و تجارب قابل قبولی نیز در صحنه عمل (در داخل و خارج کشور) داشته است و ثانیا از شفافیت، امکان عملی‌سازی و از همه مهم‌تر قرابت بیشتر با تعالیم اسلامی برخوردار است، مورد بررسی و کنکاش عمیق قرار گرفته و از این طریق زمینه تبدیل آن به یک تئوری پایه در موضوع تحول در مبانی نظری معماری و شهرسازی فراهم شود. بنا بر آنچه ذکر شد، امروز ایجاد زمینه مساعد برای معرفی دقیق رویکرد متعادل، و نیز هم‌افزایی اندیشمندان مسلمان ایرانی و خارجی چه در نقد مبانی نظری غربی و چه در هموار نمودن راه دست‌یابی به تئوری مبانی نظری اسلامی یک ضرورت است. با وجود نمونه های بی بدیل معماری بومی، معماری سنتی و بویژه معماری اسلامی می توان ادعا نمود که این حوزه این قابلیت را دارد که بر مبنای اصول و مبانی نظری تبیین و تدقیق شود. یکی از شاخص های اصلی مبانی نظری معماری، حکمت است. حکمت می تواند راهگشای معماری و شهرسازی سردرگم امروز گردیده و با ایجاد رویکردی متحولانه در ذهن معمار و شهرساز، به خلق آثار حکمت بنیان بسیار فاخر منتج شود. لذا تدوین اصول معماری و شهرسازی حکمت بنیان ضروری به نظر می رسد. این مفهوم به خصوص از نظر اجرایی در ایران تازگی دارد و با وجود اینکه مقالات علمی توسط دانش‌پژوهان ایرانی در این زمینه نگارش و تدوین شده و حتی کمیته‌ای تحت عنوان کمیته معماری و شهرسازی اسلامی، تشکیل و نشست‌ها و کنفرانس‌های متعددی تاکنون در این خصوص تشکیل شده است، ولی همچنان نیاز به اقدامات بسیار جدی‌تر و همه‌جانبه‌تری در این خصوص است. به همین منظور همایش حاضر با عنوان«اولین همایش ملی معماری حکمت بنیان»در راستای تبیین و طبقه‌بندی مفاهیم پایه در این زمینه و آماده کردن زمینه‌های توسعه دانش در راستای ارتقای معماری و شهرسازی حکمت بنیان تدوین شده‌است. این همایش بر آن است که تحولی در این حوزه در سه حوزه مبانی، طراحی و بازسازی ایجاد نماید.
